*💁‘संतांची वाणी आणि शेतकऱ्यांचा प्रश्न :* _कीर्तनातून जनजागृतीची नितांत गरज’_ 

🚩🚩🚩🚩🚩🚩🚩

*💁‘संतांची वाणी आणि शेतकऱ्यांचा प्रश्न :* _कीर्तनातून जनजागृतीची नितांत गरज’_ 

*✍️ नरेंद्र पाटील काळे, ‘खबरनामा न्यूज’*

राष्ट्रसंत तुकडोजी महाराज यांनी *“शेतकरी सुखी तर देश सुखी”* हा मंत्र जिवंत ठेवला. त्यांच्या वाणीला कृतीची जोड होती. त्यांनी एका उच्च अधिकाऱ्याला स्पष्ट शब्दांत खरमरीत पत्र लिहिलं आणि शेतकऱ्यांचा प्रश्न समाजासमोर मांडला. आजच्या घडीला या परंपरेचा विसर पडतोय.

आज गावोगावी सप्ताह, कीर्तन, प्रवचन होतं. परंतु, त्या वाणीत शेतकऱ्याचा आक्रोश नाही. शेतकऱ्याच्या आत्महत्या वाढतायत, भाव नाही, अनुदान नाही, पण कीर्तनात बड्या बड्या राजकारण्यांचं गुणगान मात्र होते. निधी शासकीय कार्यक्रमासाठी मिळतो, पण शेतकऱ्याच्या प्रश्नावर वाणी मौन बाळगते. ही दु:खद स्थिती आहे.

*संतांची खरी भूमिका काय असावी?* 

> संत म्हणजे जनतेच्या व्यथांचा शब्ददूत

संत म्हणजे शासनाला आरसा दाखवणारा विचारवंत

संत म्हणजे जनजागृती करणारा जागरकर्ता

*तुकडोजी महाराज म्हणत –* “आपला ग्राम हेच तीर्थ बनवा”. पण आज गावांची तीर्थं राजकीय जाहिरात बनली आहेत. शेतकरी त्याच गावात हताश आहे, आणि त्याच्या मुलांचं शिक्षण थांबतंय. या पार्श्वभूमीवर संतांनी पुढे यायला हवं.

*कीर्तनात बदल कसा असावा?* 

गोपाळकाल्याच्या ठिकाणी शेतकऱ्याच्या कर्जबाजारीपणाची कथा सांगावी

अभंगातून अनुदानाच्या अन्यायावर भाष्य करावं

प्रवचनातून शेतकरी आयोगाची गरज मांडावी

कीर्तनाचा शेवट शासनाला प्रश्न विचारणाऱ्या घोषणेने व्हावा

*सरकारला सवाल — संतांच्या वाणीनेच करावा!*

> “शेतकऱ्याला हमीभाव देणार कोण?”

“अनुदानाच्या नावाखाली भ्रष्टाचार का?”

“सहकारी साखर कारखान्यांवर राजकारणच का?”

या प्रश्नांनी शासनाचे डोके ठिकाणी आणण्याची ताकद संतांच्या कीर्तनात आहे.

*निष्कर्ष*

शेती ही केवळ उत्पन्नाची बाब नाही, ती आपल्या संस्कृतीची मुळं आहे. संतांची वाणी शुद्ध, पवित्र आणि प्रभावी असते. तिचा उपयोग समाजरचना आणि न्यायासाठी झाला पाहिजे. शेतकऱ्याच्या प्रश्नांवर कीर्तनातून आवाज उठवणं म्हणजे आजच्या काळात संत परंपरेचा खरा मान राखणं होय.

—

*कृती सुचवणी:* 

‘ *शेतकरी कीर्तन महोत्सव’ योजावा* 

प्रत्येक सप्ताहात शेतकरी विशेष वाणी समाविष्ट करावी

संतांच्या माध्यमातून शेतकऱ्यांच्या मागण्यांचा लेखी दस्तऐवज सरकारला पाठवावा

जर हाच विचार संत समाजाने स्वीकारला, तर संतांची वाणी ही केवळ अध्यात्मिक नव्हे तर सामाजिक परिवर्तनाची शक्ती ठरेल.

*✒️ नरेंद्र काळे/नेवासा*